Auteur: <span>Froukje de Beer</span>

Afscheid van de Lytse Tsjerke

Met een verkondiging over ‘Het Zout der Aarde’ door da. Hilde Graafland werd zondag 18 februari 2024 stilgestaan bij het afscheid van de Lytse Tsjerke. Tijdens de gemeenteavond in het najaar van 2023 is besloten om de Lytse Tsjerke af te stoten.

Een volle Lytse Tsjerke luisterde tijdens de dienst naar de geschiedenis van de Lytse Tsjerke en de voorheen Gereformeerde gemeente. Oane Talsma vertelde over hoe de Gereformeerde gemeente in 1920 in Ternaard ontstond  en er in een vergadering werd besloten tot de bouw van een eigen kerkgebouw. Op 12 juni 1921 werd het kerkgebouw opgeleverd met de tekststeen ‘Gode alleen de eere’. De eerste kerkdienst was op 17 juli 1921 met voorganger Ds. Van Mourik. Nu ruim 100 jaar later en na vele doop-, trouw- en rouwdiensten werd er afscheid genomen van de Gereformeerde kerk. De kerk is sinds 2012 genoemd als de Lytse Tsjerke. Symbolisch werden de kanselbijbel, het Avondsmaalsstel en het doopvont ingepakt voor de verhuizing naar de Grutte Tsjerke waar het als herinnering een plek krijgt. De jeugd- en vergaderactiviteiten die in het gebouw aan de achterzijde plaatsvonden worden vanaf nu gehouden in dorpshuis ‘Tunawerth’ en de kerkdiensten worden gehouden in de Grutte Tsjerke.

Verslagen wijkhuisbezoek

Verslag wijkhuisbezoek 1

We hebben met elkaar gesproken over de emotionele voorkeur van de kerken, en waar het gevoel vandaan komt.

Er werd verteld dat de voorkeur ging naar:

-Grutte Tsjerke, omdat je daar mee opgegroeid bent

– geen voorkeur, geen verschil in gevoel

– Grutte Tsjerke, omdat daar meer sfeer word ervaren dan in de Lytse Tsjerke, het orgelspel word als postief ervaren, geeft een blij gevoel, wel is er begrip , dat de jeugd zich thuis voelt in de Lytse Tsjerke.

– Grutte Tsjerke, de sfeer is mooi

– Grutte Tsjerke, is een goed gevoel van vroeger, maar geen moeite dat het overgaat naar de Lytse Tsjerke

– beide kerken, geen verschil in emotie, de beleving zit niet in het gebouw

– opgegroeid in de Grutte Tsjerke, maar het gaat om het gesprek, als er maar “kerk” is

– beide gebouwen voelen thuis.

– alle bijzondere diensten hebben plaats gevonden in de Grutte Tsjerke, maar het gaat om de dienst.

– met elkaar aanpassen, maar de emoties en beleving zijn in de Grutte Tsjerke

– beleving in de Grutte Tsjerke, voor de kinderen de Lytse Tsjerke.

– beleving in de Grutte Tsjerke, het voelt fijn

We hebben gesproken over wat we nodig hebben om het kerkeklijk werk te kunnen blijven doen.

Er word besproken dat de diensten moeten blijven in de toekomst en dat ontmoeting met elkaar ook belangrijk is in de toekomst.

De Grutte Tsjerke en de Lytse Tsjerke worden op dit moment gebruikt om het werk te kunnen doen.

“vroeger”was er werkbalans, jammer dat dit niet meer gebruikt word. Het opknappen van de Lytse Tsjerke kan misschien door vrijwilligers worden gedaan, dat is ook goed voor de verbinding met elkaar.

Is het dorpshuis een alternatief? De ruimte in het dorpshuis word als onprettig ervaren, ook voor de jeugd is het op dit moment niet een fijne ruimte, de Iepen ark bied vrijheid en een veilige plek, waar de jeugd zich thuis voelt. De Iepen ark word ook gebruikt voor andere ontmoetings momenten met elkaar.

Ook werd er aangegeven dat er nog geld van de kerk in het dorpshuis zit.

Op de vraag of het een mogelijkheid is om de Grutte Tsjerken over te dragen aan st. Âlde Fryske Tsjerken, word aangegeven dat het moeilijk is om daar een mening over te vormen, omdat er geen volledige informatie vrij is gegeven. Er zijn nog veel vragen hierover, graag zou iedereen hier meer informatie over willen ontvangen.

Korte samenvatting van de avond:

Grutte Tsjerke : meer emotie

Lytse Tsjerke: minder emotie

Voor de toekomst: bij elkaar komen is belangrijk, elkaar ontmoeten op een veilige plek waar ieder zich thuis en welkom voelt

Iepen Ark: pas opgeven als er iets goeds voor terug komt, zolang aanhouden

Grutte Tsjerke aan st. Âlde Fryske Tjerken overdragen: verschillende personen zeggen niet doen, maar door het ontbreken van informatie kan er geen goede mening worden gegeven, daar is iedereen het over eens.

Ook word aangegeven/ geadviseerd, om eerst geen grote uitgaven te besteden aan de Lytse Tsjerke.

Iedereen heeft het als een zeer waardevolle avond ervaren, er werd openlijk en vertrouwelijk met elkaar gesproken.

De wens is dat we als gemeente met elkaar door kunnen gaan en dat we elkaar mogen blijven vinden.

Iedereen word bedankt voor de fijne en waardevolle avond, da Hilde Graafland eindigt met een gebed.

Verslag wijkhuisbezoek 2

Hilde Graafland leidde de vergadering en vroeg iedereen met welk kerkgebouw je een emotionele band hebt:
De meeste aanwezigen hebben een (grote) emotionele band met de Grutte Tsjerke. Het is een prachtig oud gebouw met een prachtig orgel: het wordt ervaren als Gods Huis.  De meeste gemeenteleden waren van mening dat de Grutte Tsjerke voor de kerkelijke gemeenschap behouden moet blijven. Daarmee wordt bedoeld: geen overdracht naar SAFT. Financieel verandert er niet veel.    De enige reden is dat het ons “ontzorgt”. Dit “ontzorgen” kan wellicht ook op een andere manier. Het SAFT wil, bij overdracht, een plaatselijke commissie instellen om activiteiten te organiseren om inkomsten te genereren. Dit zou misschien ook door de kerkelijke gemeente zelf c.q. aangevuld met dorpsgenoten, kunnen worden opgepakt.

De Lytse Tsjerke wordt voornamelijk als vergaderlocatie gebruikt. Als er elders in ons dorp (b.v. dorpshuis) een goed alternatief wordt gevonden hoeft de Lytse Tsjerke niet behouden te blijven. Dit gebouw zou dus verkocht worden.

Over deze punten waren de gemeenteleden het eens.

Er heerste echter wel onvrede onder gemeenteleden:
Tijdens de najaarsgemeente-avond op 3 november 2021 zijn er door het college 4 opties gepresenteerd. Er is toen afgesproken dat een vijfde optie: alleen het verkopen van de Lytse Tsjerke uitgewerkt zou worden. Tot nu toe is de kerkenraad hier niet op terug gekomen. Tijdens de laatste gemeente-avond werd er niet op vragen over financiële zaken in gegaan. Tijdens de najaarsgemeente-avond is er gezegd dat in april 2022 er een besluit zou worden genomen. Dit zijn we nu. Wanneer krijgen wij deze cijfers te horen? Wordt er een besluit genomen zonder de gemeente te raadplegen?

Daarnaast werd opgemerkt dat de volgorde anders had gemoeten: eerst inventariseren hoe de gemeente over het gebruik van de gebouwen nadenkt en vervolgens bespreken of en van welke gebouwen afstand wordt gedaan.

Het dorpshuis wordt nu niet meer door de kerk gebruikt als vergaderlocatie. Destijds is door het college meegedeeld dat wij hier geen gebruik meer van maken. Er lag wel een afspraak dat de kerk hier gebruik van zou maken. Dit is niet duidelijk verwoord naar het dorpshuis.

Daarnaast gebruikt de kinderkerk het dorpshuis niet meer, omdat het niet schoon was. Graag was het dorpshuis hiervan op de hoogte gesteld.

Verslag wijkhuisbezoek 3

De avond kenmerkt zich als positief, respectvol en als afspiegeling van de eerder gevoerde discussies in de kerkenraad: de meningen lopen uiteen. Er wordt goed naar elkaar geluisterd en men is aan het denken gezet over de mening van de ander.

De Grutte Tsjerke wordt genoemd als vertrouwd, met vooral het orgel als parel.

De Lytse Tsjerke wordt vooral genoemd als praktisch; handig voor vergaderingen. Daarnaast noemen meerdere aanwezigen dat geloof niet in een gebouw zit. Dit maakt de gebouwen minder belangrijk. Er wordt genoemd dat Tunawerth kan dienen als vergaderruimte. Deze combi wordt meerdere keren genoemd als voorkeur Grutte Tsjerke en Tunawerth. Het belangrijke verschil is dat de Lytse Tsjerke in tegenstelling tot Tunawerth, een veilige plek is voor de jeugd. Kan Tunawerth ook veilig kan worden gemaakt (door b.v. de achteringang naar binnen/buiten). Hier wordt over gediscussieerd.  

Men is over het algemeen niet positief over het SAFT-apparaat. Vooral de schenking van de landerijen bevalt niet. Wel wordt genoemd dat de Grutte Tsjerke meer zou moeten worden gebruikt voor concerten, rondleidingen en kunst. Het is zonde dat de kerk grotendeels op slot zit.  

Suggestie: aanvraag subsidie vanuit de gaswinning, voor renovatie/verduurzaming Lytse Tsjerke.

Verslag wijkhuisbezoek 4

Rondje emotionele waarde kerkgebouwen
-Zakelijk bekijken
Grutte Tsjerke heeft historische, monumentele en emotionele waarde; Grutte Tsjerke blijft wel, hoe dan ook. Tsjerkepaad; Maar liefst voorzichtig aanpassen aan eisen moderne gemeente. Toch graag behouden voor de gemeente. Er moet (daarnaast) ook iets beschikbaar zijn voor ontmoeting, jeugdwerk, vergaderingen, speciale diensten.
Lytse Tsjerke: plek voor de jeugd (‘wil niet naar dorpshuis’). Uiteindelijk toch weinig emotie m.b.t. gebouw. Óf goed verbouwen en geschikt maken voor toekomst van de kerk, of inzetten op ander gebouw. Een gebouw is maar een gebouw.
Conclusie: ‘Discussie over Lytse Tsjerke is niet emotioneel beladen’

Wat  moeten we als gemeente oppakken of anders doen in de toekomst?
Meer halen uit de Open Deurdiensten. Oudere jeugd en jonge gezinnen beter aanspreken.
Enthousiaste jeugdwerker nodig met liefde en respect voor de hele gemeente.

Kerk voor het dorp? Wat kan beter?
We willen verbonden zijn met het dorp.
Wat we al goed doen:
– bloemetje voor iedereen bij ziekte/blijdschap;- boekje bij geboorte (dorpsbreed)
– tulpenactie met Pasen; – Allerzielen (dorpsbrede uitnodiging)
– Tsjerkepaad; – De sneeuwschuiver.
– De diensten worden digitaal aan het hele dorp aangeboden,  etc.
Opm.  ‘De kerkdeur is niet dicht. De huisdeur zit dicht’
  

Kerk voor de toekomst?
De organisatie moet kleiner. Minder formeel en meer met wisselende werkgroepjes.
We moeten de jeugd blíjven bereiken. Contact en ontmoeting is erg belangrijk.
Op korte termijn: Even pas op de plaats maken. Lytse Tsjerke aanhouden, maar er geen kapitaal in steken. Ondertussen dorpsbreed onderzoeken of er binnen een termijn van twee jaar een duurzame, acceptabele ontmoetingsplaats gecreëerd kan worden voor de toekomst van onze gemeente en het hele dorp. Kleinschalig, maar wel samen met elkaar.
Opm. ‘Misschien thuis verwarmde kussentjes meenemen naar de kerk’.
Inventariseren consequenties overdracht Grutte Tsjerke aan St. Âlde Fryske Tsjerken. Belangrijk: De kerk in het midden van het dorp.

Verslag wijkhuisbezoek 5

Rondje emotionele waarde kerkgebouwen
‘Het zijn maar brokken steen. Er wordt liefde uitgesproken voor de Lytse Tsjerke, maar over het algemeen ligt de emotie iets meer bij de Grutte Tsjerke.  Huis van God. Heilige grond. Kerk van het dorp. Meer dan 50 jaar zweet van onze familie. Misschien is het niet zo zeer emotionele waarde, maar meer liefde voor het oude gebouw.
Waar het samenzijn plaatsvindt is niet het belangrijkste. Het gaat vooral om ruimte voor echte geloofsbeleving. Een locatie voor verkondiging, ontmoeting, viering en beleving.

  • De Grutte Tsjerke blijft onderdeel uitmaken van de Gemeente
  • Het kerkgebouw maakt niet het verschil. Ook niet voor jonge gezinnen. Het gaat om de ontmoeting en de beleving, de viering.   
  • De kerk voor de toekomst heeft geschikte ruimte nodig voor ontmoeting, viering, geloofsleer en geloofsbeleving.
  • Óf de Grutte Tsjerke aanpassen aan meer functies óf dorpsbreed een geschikte andere locatie creëren voor (kerkelijke) activiteiten.
  • We hebben een klein multifunctioneel centrum nodig, waar we alles kunnen houden.
  • Lytse Tsjerke (met het dorp) verbouwen en gebruiken? Dorpshuis verbouwen?
  • Eigen locaties zijn mooi, maar zijn er altijd genoeg vrijwilligers?
  • Spiker-zaal met aangrenzende ruimtes huren. Vaste beheerder.
  • Open Deur-diensten meer op verschillende locaties houden.
  • Vaker ook een speciale kinderdienst. Vgl. pyjamadienst trok veel jonge gezinnen.
  • We moeten de organisatie licht houden. Weinig vrijwilligers. Je kunt niet eindeloos trekken.

Concluderend:

  • We willen graag de Grutte Tsjerke aanhouden als het financieel toch niets uitmaakt en gebouw erbij voor kerkelijke activiteiten.
  • Zo mogelijk Grutte én Lytse Tsjerke alle beide aanhouden en aanpassen voor de toekomst.
  • Eventueel Grutte en Lytse Tsjerke afstoten en zalencomplex (Spiker?) huren.
  • Spiker biedt veel meer mogelijkheden voor de toekomst.
  • Mocht er iets wegvallen, blijf wel gemeente met elkaar!
  • Kijk ook nog eens naar een brief van de gemeente NEF over het voortbestaan van onze kerkgebouwen.

Het was een fijne avond in goede sfeer.
Rondvraag: Moeite met 4 zomer-kerkdiensten in Lytse Tsjerke. Geen organisten te vinden.

Wijkhuisbezoeken

Uitnodiging.

Wijkhuisbezoeken in 2022.

Ook dit jaar wil het wijkteam van de Protestantse gemeente van Ternaard u uitnodigen voor het wijkhuisbezoek in uw buurt. Hoewel we nog niet zeker zijn of deze avonden door zullen gaan lijkt het ons toch goed om alvast de avonden voor te bereiden.

Tijdens deze avonden willen wij graag met elkaar nadenken over de toekomst van onze kerkgebouwen. Het is goed om samen het gesprek aan te gaan over wat de kerkgebouwen voor ons betekenen. De kerk is een centraal punt in ons dorp en is al generaties lang een  plek van ontmoeting met elkaar en met God. De kerk verbindt ons met elkaar in perioden van trouw en rouw, we zingen er samen en ontvangen de zegen.

Vraag is nu: hoe kunnen wij in de toekomst onze twee gebouwen blijven gebruiken of moeten we nadenken over afstoten van gebouwen? Welke functie hebben onze twee kerkgebouwen en wat is belangrijk voor de toekomst van ons “kerk zijn” in Ternaard?
De financiële kant van het verhaal laten wij deze avonden buiten beschouwing, daar bent  u al over geïnformeerd tijdens de gemeenteavond en via het laatste kerkblad.

Er zijn 5 donderdagavonden gepland:

3 maart:  Wijk 5 van ouderlingen Tjisse en Renate v.d.Wal

24 maart: Wijk 2 van ouderlingen Eelke en Janneke Goodijk

30 maart: Wijk 4 van ouderlingen Chris en Tiny van der Veen

31 maart: Wijk 3 van ouderling Trienke v.d. Berg

7 april: Wijk 1 van Minke van der Wal.

Plaats en tijd worden later door de wijkouderling bekend gemaakt. Wilt u nu alvast aangeven wanneer u van plan bent te komen door het invullen van onderstaand strookje en dit in te leveren bij de desbetreffende wijkouderling. (uiterlijk één week vóór de geplande avond). Bij verhindering kunt u zich ook aanmelden voor een andere wijkavond.

Wanneer het volgens de coronamaatregelen weer mogelijk is, 
kom ik/komen wij  graag naar het wijkhuisbezoek op: ……………………………………………………………


Naam: ………………………………………………………

Adres: ………………………………………………………

Tel: …………………………………………………………..